Verstopping

Bij verstopping of obstipatie is het lastig om te poepen en komt de ontlasting minder vaak dan dat je gewend bent (meestal minder dan 3 x per week). Hierdoor blijft de ontlasting te lang in de dikke darm zitten waardoor het hard en droog wordt.

Klachten en symptomen

Verstopping uit zich vaak in de volgende klachten:

Je hoeft minder vaak te poepen.
De poep is harder dan je gewend bent. Soms ontstaan er keutels.
Het poepen kan pijnlijk zijn.
Je kunt last krijgen van buikpijn of buikkrampen. Dit komt doordat er te veel poep in de darmen blijft zitten.
Moeite hebben om de poep eruit te krijgen. Dit kan scheurtjes in de anus veroorzaken waardoor het pijnlijk wordt om te poepen.
Na het poepen nog steeds de drang voelen om te poepen.
In sommige gevallen kan er dunne poep langs de dikke poep naar buiten lopen (diarree).

Oorzaken

Een kortdurende verstopping is geen reden tot paniek. Het is niet ongewoon of verontrustend als u enkele dagen geen ontlasting heeft.

Verstopping is een klacht die verschillende oorzaken kan hebben. Verstopping kan bijvoorbeeld optreden tijdens de eerste dagen van een reis, bij verandering in de voeding of tijdens een ziekte waarbij bedrust moet worden gehouden. Ook tijdens de zwangerschap, na een bevalling of tijdens een vermageringsdieet kan sprake zijn van kortdurende obstipatie. In al deze gevallen moet het lichaam zich aanpassen aan de nieuwe situatie, wat enkele dagen kan duren.

Je kunt ook langdurige last hebben van obstipatie. Deze vorm van verstopping kan ontstaan door het gebruik van verkeerde voeding, te weinig lichaamsbeweging, het gebruik van andere geneesmiddelen en te weinig vochtopname.
Obstipatie kan ook het gevolg zijn van een depressie of ziekte zoals een verminderde werking van de schildklier, aandoeningen aan de darmen of suikerziekte

Aambeien of kloven aan de anus kunnen het persen bij de ontlasting pijnlijk maken. Als reactie hierop wordt aan de ontlastingsdrang soms geen gehoor gegeven, waardoor eveneens verstopping kan ontstaan.

De spijsvertering is een onbewust en spontaan verlopend proces. Als je veel bezig bent met je ontlastingspatroon en dit wilt beïnvloeden, kan dit een averechtse uitwerking hebben. Hoe meer je nadenkt over je stoelgang, des te moeizamer zal deze verlopen.
Hierdoor loop je het risico in een vicieuze cirkel terecht te komen. Het is belangrijk deze cirkel te doorbreken.

Er is geen reden voor paniek of voor behandeling als de ontlasting enige dagen uitblijft. Pas als je klachten krijgt, zoals pijn of druk in de buik, kun je maatregelen overwegen.

Laxeermiddelen zijn vaak een snelle oplossing voor het probleem. Dit kan erg handig maar probeer ook de oorzaak op te sporen. Deze is vaak te vinden in je drink-, eet- en leefgewoonten.

Wanneer moet je een arts raadplegen

Bij kinderen die niet reageren op voedingsadviezen of laxerende limonadesiroop
Als na twee weken vezelrijk dieet, voldoende lichaamsbeweging en vochtinname de klachten niet minder worden;
Bij regelmatig terugkerende problemen met de ontlasting;
Bij pijnlijke buikkrampen, opgeblazen gevoel, misselijkheid of overgeven;
Als er slijm of bloed bij de ontlasting zit;
Als verstopping en diarree elkaar afwisselen;
Als je het vermoeden hebt dat de verstopping door medicijnen wordt veroorzaakt;
Als het gebruik van een laxeermiddel niet binnen enkele dagen effect heeft;
Als er mogelijk sprake is van een aambei of scheurtje in de anus.

Wat kun je er zelf aan doen?

Eten en drinken

Eet vezelrijke voeding, dit werkt prikkelend op de darmen en bevordert daardoor de stoelgang. Vezelrijke producten zijn volkoren-, rogge-, bruin-, krenten- en rozijnenbrood. Ook grove graanproducten zoals gort, havermout, boekweit, muesli, tarwekiemen en zemelen zijn rijk aan vezels. Dit geldt ook voor zilvervliesrijst, dadels, vijgen, noten, pinda's, sesam- en maanzaad en peulvruchten (witte en bruine bonen, kapucijners en linzen).

Gedroogde en geweekte zuidvruchten als abrikozen, krenten, pruimen, rozijnen en tutti frutti zijn eveneens vezelrijk. Doordat vezels vocht vasthouden in de darmen wordt de ontlasting zachter en het volume groter. Hierdoor worden je darmen aan het werk gezet en is het makkelijker om de poep naar buiten te duwen. Wanneer je meer vezelrijk voedsel gaat gebruiken, zal het maagdarmkanaal hieraan moeten wennen. Je kunt de eerste tijd last krijgen van winderigheid

Het is ook belangrijk om voldoende vocht binnen te krijgen. Drink daarom minstens 1.5 tot 2 liter (zeker 6-8 glazen) op een dag. Drink vooral water, thee en koffie en liever geen vruchtensappen of frisdrank.

Lichaamsbeweging

Waneer je gaat bewegen komen ook je darmen in beweging en dit verbeterd de stoelgang. Het wordt geadviseerd om minstens een half uur per dag actief te bewegen. Dit betekend niet dat je iedere dag een half uur intensief hoeft te sporten maar dit kan ook door bijvoorbeeld te wandelen, fietsen of tuinieren.

Toiletbezoek

Ga meteen naar het toilet wanneer je aandrang voelt om te poepen, ook als het even niet zo lekker uitkomt. Doe je dit niet dan voel je na een tijdje niet meer goed dat je moet poepen en wordt het vaak vergeten. Hierdoor blijft de ontlasting langer in de darmen zitten en wordt het droog en harder. Dit maakt het poepen een stukje lastiger. Zorg ervoor dat je een juiste zithouding hebt wanner je op het toilet zit. Ga niet op het voorste puntje ziten of boven het toilet hangen.

Zorg ervoor dat je jouw voeten plat op de grond kunt zetten. Wanneer dit niet lukt kun je hier een voetenkrukje voor gebruiken. Als je alleen met je tenen de grond aan kunt raken zorgt dat voor veel spanning in de benen en bekkenbodem, dit kan het poepen lastig maken. Daarnaast is het belangrijk om niet te hard te persen wanneer de ontlasting moeilijk uit de darmen komt. Dit kan namelijk scheurtjes in de anus veroorzaken wat het poepen pijnlijk kan maken.

Andere geneesmiddelen

Soms kan verstopping of obstipatie een bijwerking zijn van andere geneesmiddelen zoals anti-epileptica, ijzertabletten, antidepressiva, morfine en morfine-achtige medicijnen, parkinsonmedicijnen en plaspillen. Wanneer je last hebt van obstipatie en je denkt dat het misschien een bijwerking van een geneesmiddel kan zijn is het verstandig om hier een keer met de arts over te praten. In sommige gevallen is het mogelijk om de dosering te verlagen of over te stappen naar een ander geneesmiddel.

over te stappen naar een ander geneesmiddel. Verstopping bij kinderen

Ook voor kinderen is het belangrijk om vezelrijk voedsel te eten. Dit is bij kinderen, naast het advies om voldoende te bewegen, genoeg om van de klachten af te komen. Wanneer dat niet het geval is kun je ervoor kiezen om een laxerende limonadesiroop te gebruiken. Wanneer een kind last krijgt van verstopping nadat hij of zij is overgegaan van borstvoeding naar flesvoeding hoef je niks te doen, dit gaat vanzelf weer over. Het is wel verstandig om even te kijken hoeveel poeder er in de flesvoeding zit. BIj oudere kinderen is het verstandig om ze uit te leggen dat ze direct naar het toilet moeten gaan als ze aandrang voelen om te poepen.

Geneesmiddelen

Als ondanks bovenstaande adviezen de stoelgang niet beter wordt, kun je eventueel een laxeermiddel gebruiken. Er zijn verschillende laxeermiddelen verkrijgbaar zonder recept. Welk laxeermiddel het beste voor je is ligt er vooral aan of je eenmalig/ af en toe een korte periode last hebt van verstopping of dat je hier langdurig last van hebt.

Voor direct effect bij kortdurende verstopping kun je gebruik maken van Lactulose of Macrogol (Iberolax). Dit zijn beide laxeermiddelen die vocht vasthouden in de darmen. Hierdoor wordt de ontlasting dunner en worden de darmen in beweging gezet. Na enkele dagen zal de ontlasting weer op gang komen. Een andere geneesmiddel wat je kan helpen bij verstopping van de darmen is Dulcolax (Bisacodyl). Ook deze werkzame stof zorgt ervoor dat de ontlasting meer vocht opneemt en dat de darmen in beweging komen. Je hebt dit middel in de vorm van tabletten en een zetpil. Nadat je een tablet hebt ingenomen duurt het ongeveer 10 uur voordat de ontlasting op gang komt. Een zetpil werkt al binnen 20 minuten. Dulcolax (bisacodyl) mag niet langer dan 3 dagen achter elkaar gebruikt worden. Lactulose en Macrogol mogen gedurende een langere periode gebruikt worden.

Wanneer dit niet werkt zou je ervoor kunnen kiezen om een Microlax klysma te gebruiken. Dit zorgt ervoor dat de ontlasting dunner wordt zodat hij er makkelijker uit kan komen. Een klysma breng je rectaal in waarna je de vloeistof eruit knijpt. Je mag dit medicijn af en toe gebruiken wanneer er sprake is van een ernstige verstopping door harde ontlasting. Het is niet geschikt voor dagelijks gebruik. Microlax wordt soms ook voorgeschreven door een arts om de darmen te legen voor een rectaal onderzoek.

Wanneer je op zoek bent naar een geneesmiddel voor effect op langer termijn dan kun je kiezen voor Plantago Ovatapreperaat. De werkzame stof in dit preparaat is psylliumvezels. Dit is een volume vergrotend laxans. Het mengt zich met de darminhoud, neemt water op en verzacht de ontlasting. Doordat het volume groter wordt neemt de darmperistaltiek toe. Wanneer je gebruik gaat maken van een Plantago Ovatapreparaat is het belangrijk dat je voldoende blijft drinken.