Wat zijn aften?
De kans is groot dat je er wel eens last van hebt gehad: aften. Oftewel, kleine zweertjes. Ze zitten vaak in de mond, met als voorkeurslocaties: aften op het tandvlees, aften op de tong, aften op de lip en aften op de binnenkant van de wangen. Een aft, oftewel zweertje, zit er wit tot gelig uit. Rondom de aft is het meer rood gekleurd.
Aften kunnen bij iedereen ontstaan en op iedere leeftijd optreden. Zowel kinderen als volwassenen. Wel zien we dat ze aften vaker voorkomen bij vrouwen en volwassen mensen. En vooral bij mensen waarbij de weerstand verlaagd is. Om die reden krijgen mensen ook sneller last van aften wanneer ze moe of ziek zijn.
In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt zijn aften gelukkig niet besmettelijk. Je hoeft daarom niet bang te zijn dat je je partner besmet. De reden dat veel mensen denken dat aften besmettelijk zijn, komt waarschijnlijk voort uit het feit dat aften soms met herpes zweertjes worden geassocieerd. Dit is niet het geval.
Over het algemeen trekken aften vanzelf snel weer weg. Behandeling is daarom niet nodig, maar geneesmiddelen kunnen wel het genezingsproces versnellen.
Oorzaak aften mond
Helaas is de precieze oorzaak van aften nog altijd niet bekend. Wel weten we inmiddels dat er een aantal factoren zijn die het risico op aften vergroten. Het is relevant om de onderliggende oorzaak te achterhalen, omdat je eventueel toekomstige aften zo makkelijker kunt voorkomen. Hieronder hebben we de meeste risico factoren gezet:
1. Een verminderde weerstand
Een verminderde weerstand is vrijwel de grootste uitlokker van zweertjes in de mond. Hiermee wordt bedoeld dat je immuunsysteem verzwakt is. Hierdoor is je lichaam minder goed in staat om zich tegen ziekteverwekkers te beschermen. Je wordt sneller ziek, voelt je sneller vermoeid en krijgt dus ook sneller last van aften. Er ontstaat namelijk sneller een overgroei van bacteriën in de mond en virussen in de mond.
2. Beschadigingen aan de mond
Eén van de andere mogelijke oorzaken van aften is je mondslijmvlies beschadigen. Bijvoorbeeld omdat je op je tong bijt, of omdat je tijdens het eten per ongeluk ook op je wang kauwt. Maar als je te hard borstelt met je tandenborstel. Dit doet enorm veel pijn, maar zorgt er ook voor dat je bepaalde stoffen dieper de huid indringen. Het slijmvlies is tenslotte beschadigd.
Tijdens het eten wordt deze beschadiging blootgesteld aan allerlei voedingsmiddelen. Deze voedingsmiddelen kunnen de aften uitlokken. Denk bijvoorbeeld aan citrus, zure dranken, tomaten, chocolade en nootjes.
3. Hormonale verandering
Ook hormonale veranderingen spelen een rol in de oorzaak van aften. Om die reden zie je aften vaker bij vrouwen voorkomen dan bij mannen. Met name rondom de menstruatiecyclus en tijdens de puberteit treden er bij vrouwen sneller aften op.
4. Aanleg
Een andere mogelijke onderliggende oorzaak van aften is genetische aanleg. Dit is misschien ook meteen de meest vervelende oorzaak, omdat je er niet zoveel aan kunt doen. Je bent tenslotte aangeboren met een aanleg op het krijgen van aften. Heeft je moeder, vader, zusje of broertje ook vaak last van zweertjes in de mond? Dan is de kans groot dat het om een genetische aanleg binnen de familie gaat.
5. Slechte mondhygiëne
Ook een slechte mondhygiëne vergroot het risico op aften. Een slechte mondhygiëne geeft namelijk een groter risico op een overgroei van bacteriën. En deze overgroei kan weer zorgen voor ontstekingen in de mondholte, waaronder aften en andere infecties.
Symptomen aften mond
Vaak weet je al heel snel dat het om aften gaat. De zweertjes zitten in de mondholte en dan met name op het puntje van de tong, binnenkant van het wangslijmvlies, voorkant van het tandvlees en aan de binnenkant van de lippen.
Hieronder hebben we een aantal symptomen gezet, waaraan je aften kunt herkennen:
- Wit zweertje in mond
- Geel zweertje in mond
- Ovaal plekje in mond met rode rand
- Pijn in de mond
- Pijnlijke tong
- Pijnlijke aften op mondslijmvlies
- Zere keel
- Droge mond
- Binnenkant lippen is pijnlijk
Aften mond voorkomen
Aften voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen. Toch is dit helaas niet altijd mogelijk. Als je bijvoorbeeld een genetische aanleg hebt op het ontstaan van ontstekingen in de mondholte, is het lastig om het risico op de ontstekingen te voorkomen. Wel kun je het risico verkleinen. Hieronder hebben we enkele stappen gezet die helpen in het voorkomen van aften.
Vermijd uitlokkende voedingsmiddelen
Er zijn bepaalde voedingsmiddelen die de kans op aften vergroten. Met name als de mondholte beschadigd is, kunnen voedingsmiddelen aften uitlokken. Merk je dat je wondjes in je mond hebt? Of dat aften constant terugkeren? Vermijd bij voorkeur dan de volgende voedingsmiddelen: tomaten, citrusvruchten, zure dranken, heel pittig eten, chocolade en noten.
Stop met roken
Stoppen met roken is natuurlijk veel makkelijker gezegd dan gedaan. Toch is het een methode om de kans op aften aanzienlijk te beperken. Tabak heeft namelijk een verhogend effect op het ontstaan van ontstekingen in de mond, waaronder ook aften. Merk je dat je regelmatig last hebt van aften? Dan is het wellicht het overwegen waard om te stoppen met roken.
Beperk stress
Ook deze maatregel is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Het is tenslotte een emotie die je niet altijd volledig onder controle hebt. Wel zijn er een aantal dingen die je kunt doen om stress gevoelens te verminderen. Zo is bekend dat sporten, mediteren en het doen van ontspanningsoefeningen stressgevoelens kan wegnemen. Dit kan relevant zijn wanneer je veel last hebt van stress en aften.
Vermijd letsel aan de mond
Beschadigingen in de mond geven een groot risico op het ontstaan van aften. Probeer daarom het risico op wondjes in de mond te voorkomen. Dit doe je bijvoorbeeld door rustig te eten en niet te hard je tanden te poetsen.
Zorg voor een goede mondhygiëne
Een goede mond hygiëne is ontzettend belangrijk als je aften wilt voorkomen. Poes daarom minimaal twee keer per dag goed de tangen. Gebruik ook regelmatig flosdraad of speciale flos borstjes om restjes eten tussen de tanden weg te halen. En je tandvlees gezond te houden.
Ook mondspoeling kan helpen, omdat het een overgroei van bacteriën remt. Hierin lijkt mondspoeling met chloorhexidine het meest effectief.
Aften medicatie: zijn er medicijnen tegen aften?
Aften zorgen voor pijn en ongemak. Gelukkig genezen de aften binnen twee weken vanzelf weer. Toch kan het soms fijn zijn om deze genezing te versnellen of pijn te verminderen. Hieronder geven we een aantal tips!
- Smeer een verdovend middel: een speciaal aften middel met daarin lidocaïne heeft een verdovend effect op de aft, waardoor het zweertje minder pijnlijk is.
- Poets je tanden niet te hard: als je last hebt van een pijnlijk zweertje, is het belangrijk om je tanden heel voorzichtig te poetsen. Je wilt voorkomen dat het zweertje beschadigd. Met name als de aft op je tandvlees zit, is dit belangrijk.
- Gebruik mondspoelen met chloorhexidine of benzocaïne: door je mond te spoelen met chloorhexidine of benzocaïne verminder je de bacterie groei, waardoor de kans groot is dat de aft sneller zal genezen en minder pijnlijk aanvoelt. Bovendien verkleint dit ook de kans op andere infecties.
- Spoel je mond met zout water: ook het spoelen van de mond met een zoutwateroplossing kan helpen om ontstekingen te verminderen. En ook ook de pijn te verlichten. Meng één theelepel zout met een kopje warm water en spoel je mond gedurende 30 seconden. Het maakt niet alleen je tanden en tandvlees schoon, maar verkleint dus ook het risico op infecties.
Aften gel (apotheek)
Ook bij Boots Apotheek kun je terecht voor middelen die de genezing van aften versnellen. Hierin is een pijnstillende aften gel heel effectief. Ze bevatten vaak benzocaïne. Wil je graag een persoonlijk advies bij aften? Loop dan gerust bij één van onze Apotheek vestigingen naar binnen. Onze medewerkers staan voor je klaar om je te helpen!
Zijn aften gevaarlijk?
Aften zijn over het algemeen niet gevaarlijk voor de gezondheid, maar ze kunnen wel erg vervelend zijn en veel pijn veroorzaken. Het gaat tenslotte om kleine zweertjes in de mond. Die je constant voelt zitten. Ze zijn dus niet gevaarlijk maar kunnen wel erg pijnlijk zijn tijdens het eten, drinken of praten. Gelukkig verdwijnen de meeste aften binnen 1-2 weken vanzelf. Als je echter regelmatig last hebt van aften of als ze niet genezen, kan het raadzaam zijn om een tandarts of arts te raadplegen om mogelijke onderliggende oorzaken uit te sluiten.