Wondverzorging

Wat is wondzorg?

Wondzorg is eigenlijk een overkoepelende term voor alles wat komt kijken bij het verzorgen van een wond. Het is een proces dat bestaat uit: het onderzoeken van de wond, het beoordelen wond en het behandelen van de wond met speciale wondverzorgingsproducten. Met als doel om het genezingsproces te bevorderen en eventuele complicaties zoveel mogelijk te voorkomen.

Wondzorg omvat dus verschillende aspecten. Zo is het belangrijk om vast te stellen om welke type wond het gaat en wat de ernst van deze wond is. Maar ook welke wondverzorgingsproducten gebruikt moeten worden om de wond te ontsmetten en schoon te maken. En welke type wondverband nodig is om de wond goed af te dekken.

Het uiteindelijke doel van wondzorg is om de wond te laten genezen, pijn te verminderen en infecties te voorkomen. Wondzorg kan worden uitgevoerd door diverse zorgverleners. Denk aan: artsen, een verpleegkundige en gespecialiseerde wondverpleegkundigen. Daarnaast kan wondzorg plaatsvinden in verschillende zorgomgevingen, waaronder: ziekenhuizen, verpleeghuizen en thuiszorg.

Verder kun je natuurlijk zelf thuis ook aan de slag gaan met wondzorg. Het is daarom handig om altijd wat wondverzorgingsproducten in huis te hebben voor het geval dat dit nodig is.

Wat zijn wondverzorgingsproducten?

Wondverzorgingsproducten zijn diverse medische hulpmiddelen die specifiek zijn ontworpen om het genezingsproces van wonden te ondersteunen en te bevorderen. Onder wondverzorgingsproducten vallen onder andere de volgende producten:

Verband
Sterk absorberend verband
Schuimverband
Zwachtel
Pleisters
Gaasjes
Hydro gel folie
Zalven
Sprays
Ontsmettingsmateriaal

Deze moderne wondverzorgingsproducten worden ingezet bij uiteenlopende typen wonden. Denk aan snijwonden, schaafwonden, brandwonden en chronische wonden. De keuze uit het wondverzorgingsproducten assortiment is groot. Het is belangrijk om hieruit de juist wondzorg producten te kiezen. Deze keuze is met name afhankelijk van het type wond en de ernst van de wond.

Sommige wondverzorgingsproducten richten zich vooral op het reinigen van de wond. Bijvoorbeeld: jodium, antibacteriële zalven of andere ontsmetting producten. Andere wondverzorgingsproducten richten zich weer op het stimuleren van een vochtig wondmilieu, denk aan wondgels. En er zijn ook wondverzorgingsproducten die zich focussen het bieden van bescherming, zoals: pleisters en wondverband.

Verschillende soorten wonden

Er zijn verschillende categorieën waarin je wonden kunt verdelen. Iedere wond heeft haar eigen unieke kenmerken en vereist dus ook een eigen unieke behandeling. Hieronder hebben we een lijstje gezet met de meest voorkomende wonden:

Oppervlakkige wonden: dit soort wonden zitten in de oppervlakkige huidlaag. Oftewel de bovenste huidlaag. Denk hierbij aan: schaafwonden, snijwonden. beïnvloeden alleen de buitenste laag van de huid, zoals schaafwonden en kleine snijwonden. Ze komen erg vaak voor. Bijvoorbeeld als je in je vinger snijdt of je voet hard stoot. Het herstel verloopt vaak goed.
Diepe wonden: deze wonden dringen dieper in het weefsel door, zoals steekwonden, snijwonden en wonden veroorzaakt door een operatie.
Chronische wonden: deze wonden zijn extra vervelend, omdat ze heel slecht of helemaal niet genezen. Voorbeelden van chronische wonden zijn: decubituswonden, diabetische voetwonden en arteriële en veneuze ulcera.
Brandwonden: deze specifieke wonden worden altijd veroorzaakt door verbranding. Dit kan bijvoorbeeld gaan om verbranding door een hete oven of de zon. Maar ook door chemische stoffen, straling of elektriciteit.
Traumatische wonden: deze wonden komen veel voor. eze wonden worden veroorzaakt door een traumatisch letsel, zoals botbreuken, verstuikingen en kneuzingen.
Chirurgische wonden: Deze wonden ontstaan na een operatie of medische ingreep. Ze zijn dus met opzet aangebracht.
Infectieuze wonden: eigenlijk is dit niet per se een type wond, maar meer een symptoom. Het gaat om een wond dat geïnfecteerd is. Zoals abcessen en geïnfecteerde snijwonden.

Verschil rode wond, gele wond, zwarte wond

Naast de verschillende soorten wonden, maken we ook onderscheid in het type wond. Namelijk: een rode wond, gele wond of zwarte wond.

Rode wond

Een rode wond is een wond dat veel voorkomt. Deze wond zit in het beginstadium van het genezingsproces. Je lichaam is in deze fase vooral bezig in het stoppen van het bloeden door een bloedprop te vormen. Hierdoor ziet de huid er wat roder en soms een beetje gezwollen uit. Verder is de wond droog en is er geen sprake van een vochtig wondmilieu.

Eigenlijk kun een rode wond als een gezonde wond zien. Er is namelijk geen infectie zichtbaar (geel) of necrotisch weefsel (zwart). Om die reden richt de wondzorg van een rode wond zich vooral op het goed schoonhouden van de wond en eventueel aanbrengen van wondverbrand. Om de wond zo te beschermen tegen verdere beschadiging of vuil.

Gele wond

In tegenstelling tot een rode wond, wordt een gele wond niet altijd als een gezonde wond gezien. Een gele wond zit in de tweede fase van het genezingsproces. Een gele wond heeft een vochtig wondmilieu (wondvocht) en een gelige waas.

Bij een gele wond is er sprake van een vertraagd wondgenezingsproces en als het genezingsproces niet snel genoeg verloopt, vergroot dit de kans op een infectie. Om die reden focust de wondbehandeling zich ook op het schoonmaken van de wond en het ontbridden van de wond. De wondverzorgingsproducten bestaan met name uit een sterk absorberend wondverbrand en eventueel een ontsmettend middel. Om zo het genezingsproces te versnellen.

Zwarte wond

Zwarte wonden zijn complexe wonden. Wat vooral opvalt is het necrotische weefsel. Oftewel dood weefsel. Dit kan zowel zwartgekleurd weefsel zijn als bruingekleurd. De reden van deze verkleuring is dat de bloedtoevoer naar de wond is afgenomen. Het weefsel krijgt dan langere tijd geen zuurstofrijk bloed en sterft af.

Het vervelende aan necrotisch weefsel is dat het genezingsproces hierdoor negatief beïnvloed wordt. Bovendien vergroot het zwarte weefsel ook het risico op infecties. Om die reden is het belangrijk om de wondzorg hierop aan te passen met de juiste wondverzorgingsproducten.

De focus bij de verzorging van een zwarte wond ligt daarom vooral op het verwijderen van het necrotische weefsel, het reinigen van de wond en het bevorderen van nieuw weefsel. Dit kan worden bereikt door middel van verschillende moderne wondverzorgingsproducten, waaronder: chirurgische debridement, enzymatische debridement of autolytische debridement. Het is belangrijk om een zorgverlener te raadplegen voor de juiste behandeling van een zwarte wond.

Verschillende soorten wondverzorgingsproducten

Je kunt een wond dus onder andere classificeren in een rode wond, gele wond en zwarte wond. Het is ook belangrijk om je wondverzorgingsproducten hierop aan te passen. Zo heb je specifieke rode wondverzorgingsproducten, gele wondverzorgingsproducten en zwarte wondverzorgingsproducten.

Het gebruik van het verkeerde product kan namelijk leiden tot complicaties en een vertraagde genezing. Het is daarom aan te raden om de aanwijzingen van een zorgverlener op te volgen bij het kiezen en gebruiken van wondverzorgingsproducten. Door zorgvuldig de instructies te volgen, kan je de beste resultaten behalen en de genezing van de wond bevorderen.

1. Rode wondverzorgingsproducten

Rode wondverzorgingsproducten richten zich op wondzorg van schone wonden. De focus hierbij ligt op het schoon houden van de wond en bescherming te bieden door de wond te verbinden. Denk hierbij aan wondvezorgingsproducten, als: pleisters, een gaasje, producten die de wond ontsmetten en zalven. In sommige gevallen zijn er meer wondverzorgingsproducten nodig. Bijvoorbeeld het hechten van de wond om het herstel te versnellen.

2. Gele wondverzorgingsproducten

Gele wondverzorgingsproducten richten zich vooral op het schoonmaken van de wond en het absorberen van het vochtig wondmilieu. De wondzorg producten kunnen bestaan uit verbanden die vocht absorberen, het overtollige vocht afvoeren en/of de wond helpen bij het opruimen van dode cellen en bacteriën.

3. Zwarte wondverzorgingsproducten

Zoals je hierboven ook al hebt kunnen lezen zijn zwarte wonden complexe wonden. Dit maakt de wondzorg van deze wonden ook lastig. Het idee achter de meest wondzorg producten is het voorkomen van uitdroging, het necrotisch weefsel te verwijderen en het wondmilieu in balans te houden. De wond zorg producten bevatten daarom vaak houtskool, zilver of honing.

Toch laten de onderzoeken verschillende resultaten zien. Sommige onderzoeken tonen aan dat deze manier van wondzorg effectief is. Terwijl andere er ook onderzoeken zijn die de veiligheid en effectiviteit van deze producten in twijfel brengen.

Daarnaast zijn sommige artsen ook van mening dat bepaalde moderne wondverzorgingsproducten niet effectiever zijn dan de traditionele wondzorg producten. Andere zorgprofessionals denken juist dat de moderne wondverzorgingsproducten bij zwarte wonden effectief kunnen worden ingezet om het genezingsproces te versnellen en de kans op infecties te verkleinen.

Zwarte wondverzorgingsproducten kunnen bestaan uit: vocht absorberende verbanden, producten om het dode weefsel te verwijderen, producten om bacteriën te verminderen en producten om het genezingsproces te versnellen.

EHBO wondverzorging

EHBO wondverzorging staat voor 'eerst hulp bij ongevallen wondverzorging. Oftewel het verlenen van eerste hulp bij een verwonding. Met als doel om de wond te behandelen en te voorkomen dat de verwonding verergert. Hieronder hebben we een aantal stappen gezet die genomen kunnen worden bij het verlenen van EHBO wondverzorging:

Stap 1. Beoordeel de situatie: allereerst is goed om te beoordelen of de omgeving waarin je de wondzorg wilt uitvoeren veilig genoeg is. Lijkt de persoon in kwestie erg gewond te zijn? Vraag dan om voorkeur om medische hulp.

Stap 2. Was de handen: net als de omgeving is het ook heel belangrijk dat je eigen handen schoon zijn voordat je wondverzorging toepast. Anders kan er namelijk vuil in de wond terecht komen en werkt de verzorging averechts.

Stap 3. Het bloeden stoppen: als je merkt dat de wond erg bloedt, is het belangrijk om deze bloeding te deppen. Bijvoorbeeld met een schone doek of een verbrand. En door druk uit te oefenen. Probeer dit zo pijnloos mogelijk te doen.

Stap 4. Maak de wond schoon: als het ergste bloeden is gestopt, kan de wond voorzichtig schoongemaakt worden. Het beste is om dit te doen onder stromend water. Gebruik liever geen zeep of andere was producten. Ze kunnen de wond onnodig irriteren.

Stap 6. Wond bedekken: als je de wond hebt schoongemaakt, kan de wond afgedekt worden met een steriel verbrand of een pleister. Hiermee voorkom je dat er vuil of bacteriën in de wond treden en er vervelende infecties ontstaan.

Stap 7. Controleren op infectie: een ander onderdeel van wondzorg is het goed in de gaten houden van de wond. Check de wond bijvoorbeeld regelmatig op roodheid, zwelling of pus. Dit zijn tekenen van infecties. Zijn er symptomen van infecties aanwezig? Dan is het verstandig om even langs de huisarts te gaan.