Voorjaarszon
Ben jij na een koude winterperiode toe aan de voorjaarszon? Lekker buiten bezig zijn of gezellig met vrienden of familie wat gaan drinken op het terras? Hoe lekker zo'n zonnetje in het voorjaar ook is en hoe onschuldig het ook lijkt, let wel goed op! Ook al zijn dit niet de gloeiend hete zonnestralen van de zomer, toch kunnen de onzichtbare uvb stralen van de voorjaarszon ook voor langdurende schade zorgen.
Risico voorjaarszon
Onze huid is nog niet gewend aan de voorjaarszon en heeft daardoor nog geen weerstand kunnen opbouwen. Door niet te wennen aan de zon kan ook de voorjaarszon al voor onherstelbare cel schade zorgen. Daarom is het gebruik van goede zonnecrème zeker geen overbodige luxe.
Kans zonnebrand
De eerste UV stralingen die via het zonlicht de aarde bereiken, zijn schadelijk voor de huid. De hoeveelheid straling die de aarde bereikt is afhankelijk van onder andere wolken, vocht en stof in de atmosfeer. Daarnaast verschilt dit ook per seizoen, tijdstip en de hoogte van de zon.
Dit betekent echter niet dat bewolkte dagen of dagen met wisselende bewolking, voldoende bescherming bieden waardoor je onbedekte huid geen zonbescherming nodig heeft. Als de zonkracht sterk is, kan het alsnog door de wolken heen schijnen en kun je zo alsnog snel verbranden.
De kracht van de zon (zonkracht) wordt aangegeven in de cijfers 1 t/m 10. De cijfers 1-2 betekenen vrijwel geen zonkracht en de cijfers 9-10 betekenen zeer sterke zonkracht. Van november tot februari is de zonkracht het laagst. Vanaf het voorjaar wordt de UV-straling van de voorjaarszon steeds sterker.
Wil je graag weten wat de zonkracht van de komende dagen gaat zijn en wat de kans op zonnebrand is? Kijk dan op de site van de KNMI.
Wat doet UV-straling met de huid?
UV-straling kun je onderverdelen in UVA- en UVB-straling. Deze zonnestralen hebben beide een schadelijk effect op de huid. UVA-straling zorgt voor huidveroudering zoals pigmentvlekken, huidverslapping en rimpels. UVB straling zorgt voor de verkleuring van de huid. Dit is natuurlijk een van de redenen waarom we graag in de zon liggen, maar ook UVB- stralen veroorzaken zonnebrandschade en kunnen de huid dus goed verbranden.
Goede bescherming
Je lichaam van top tot teen insmeren met zonnebrand is niet iets wat we graag doen. Je bent er vaak even mee bezig, zeker wanneer je ook de kinderen in moet smeren. Het is misschien niet de leukste bezigheid, maar wel echt noodzakelijk om te doen. Vaak is men zich onvoldoende bewust van de invloed van zon, waardoor men onregelmatig zonnecrème gebruikt.
Voldoende zonbescherming
Al vanaf het voorjaar en de eerste zonnestralen van de voorjaarszon is belangrijk je huid voldoende zonbescherming te bieden. UVB-stralen veroorzaken zonnebrandschade wat onherstelbaar is. Denk aan verbranden, huidveroudering, het ontstaan van rimpels, pigmentvlekken en zelfs nog erger: huidkanker. Zonnecrème verkleint de kans op deze langdurende schade.
Als de zonkracht boven de 3 uitkomt is het verstandig om te gaan smeren. Dit zou betekenen dat je jezelf, vanaf de eerste zonnestralen in maart tot oktober, iedere dag in moet smeren met een zonverzorgingsproduct. Omdat wolken niet alle UV-straling tegenhouden is het verstandig om je zelfs op bewolkte dagen of dagen met wisselende bewolking, goed in te smeren met minimaal factor SPF15.
UVA- en UVB straling
Een handig ezelsbruggetje om het verschil tussen UVA en UVB te kunnen onthouden, is dat de A in UVA staat voor Aging (veroudering, oftewel meer rimpels) en de B in UVB-straling staat voor Branden.
Goede zonnecrème
Een goede zonnecrème kan zonnebrand en onherstelbare cel schade verkleinen. Gebruik je onregelmatig zonnecrème, dan is het goed te weten dat het algemene advies is jezelf, vanaf de eerste stralen van de voorjaarszon, altijd in de smeren met minimaal spf15.
Dit advies geldt ook voor als je maar even naar buiten gaat. Lagere temperaturen kunnen namelijk net zo goed zonnebrand veroorzaken.
Wanneer je op (zon)vakantie gaat of gaat zonnen is het advies om je in te smeren met minimaal SPF 30. Er zijn zonnebrandproducten voor het lichaam, maar er zijn ook producten die speciaal ontwikkeld zijn voor het gezicht of de lippen.
Schadelijke uva stralen
Het kan soms voorkomen dat de zonkracht op een koude zonnige dag hoger is dan op een warme dag. Maar ook op bewolkte dagen kan de zonkracht sterk genoeg zijn om door de wolken heen te kunnen schijnen.
Je kunt het jezelf gemakkelijker maken door een dagcrème met SPF te gebruiken. Hierdoor is jouw gezicht en dus onbedekte huid, gedurende de dag, al beschermd tegen dagelijkse zonnestralen. SPF staat voor Sun Protection Factor en geeft aan hoe hoog de bescherming tegen de zon is. Hoe hoger de factor is, hoe beter je tegen de stralen beschermd bent.
Om jouw huid maximaal te beschermen tegen de zon, dien je jezelf iedere 2 uur opnieuw in te smeren. Vooral wanneer je vaak buiten bent en de zonkracht hoog is.
Tips bij het zonnen
1. Laat je huid wennen aan de zon
De lagere temperaturen van de voorjaarszon kunnen net zo goed zonnebrand veroorzaken. Laat je huid in het voorjaar rustig wennen aan de stralen van de voorjaarszon. Dit doe je door de duur waarop je jouw huid blootstelt, rustig op te bouwen.
2. Zoek de schaduw op of bescherm je huid
Tussen 12:00 en 15:00 uur is de kracht van de gloeiend hete zonnestralen het hoogst. Daarmee dus ook de kans op verbranden. Belangrijk is om juist op deze momenten de schaduw op te zoeken en de stralen te vermijden. Bescherm de huid met kleding en draag een goede zonnebril. Voor mensen met weinig of geen hoofdhaar, kan het raadzaam zijn om een petje op te zetten. Pas ook goed op met de kwetsbare huid van baby's en kleine kinderen. Houd kinderen, jonger dan 1 jaar, uit de felle zon.
3. Blijf het insmeren herhalen
Smeer jezelf een half uur voordat je naar buiten gaat, goed in. Wees niet te zuinig met zonnebrand, maar breng dit dik aan. Het is geen overbodige luxe om dit iedere 2 uur opnieuw te herhalen. Zeker wanneer je veel zweet of bent gaan zwemmen.
4. Gebruik een juiste beschermingsfactor
Gebruik een zonnebrand met een beschermingsfactor die geschikt is voor jouw huid. Wanneer je een lichte huid hebt, met eventueel veel sproetjes of moedervlekken, is het verstandig om een hogere SPF te gebruiken. Ook wanneer je huid al een lekker kleurtje heeft, moet je blijven smeren en je jezelf blijven beschermen tegen de stralen van de zon. Ook al zal je huid nu niet zo snel meer verbranden, dan kunnen de schadelijke uva-stralen van de zon alsnodig schade aanrichten.
5. Vermijd de zon na verbranding
Ga meteen uit de zon wanneer je huid verbrand is. Het is verstandig om de huid te koelen met een lauwe douche of natte doek. Zorg ervoor dat je voldoende drinkt om uitdroging en eventueel hoofdpijn te voorkomen.
Wat doet aftersun?
Ook na het zonnen heeft de huid goede verzorging nodig. Vaak voelt je huid, na de landurige felle stralen van de zon, wat droog en trekkerig aan. Je huid heeft vocht nodig. Een aftersun vult het vochtgehalte van de huid aan.
Een bijkomstig voordeel hiervan is dat de huid goed gehydrateerd is. Zo ga je minder snel vervellen en kun je jouw zomerse kleurtje langer behouden. Daarnaast helpt het om de huid te verkoelen na verbranding.
Waterbasis
Helaas kan een aftersun de aangedane huidschade niet herstellen, maar slechts verlichten. Doordat vette producten de warmte in de huid juist vasthouden, is het verstandig om een aftersun op waterbasis te kiezen. Je kunt dit type aftersun herkennen aan het woord aqua, wat verwerkt is in de ingrediënten.
Koortslip door zon
Zonlicht heeft ook invloed op het ontstaan van een koortslip. Zoals de meeste mensen wel weten blijft het herpesvirus, dat een koortslip veroorzaakt, altijd bij je wanneer je eenmaal besmet bent geraakt. De UV-stralingen van het zonlicht kunnen bepaalde immuunreacties onderdrukken waardoor sommige infectieveroorzakers, zoals het herpesvirus, daar misbruik van kunnen maken.
Koortslippen worden dus veroorzaakt door blootstelling aan de zon. De felle, ultraviolette stralen van de zon, leiden tot een reactie in het lichaam die een koortslip kunnen veroorzaken. Koortslippen zijn meestal onschuldig en kunnen binnen enkele dagen genezen. Het is echter belangrijk om te weten hoe je jezelf kunt beschermen tegen UV-straling en hoe je de symptomen van koortslippen kunt verlichten als ze al optreden.
Om te voorkomen dat je last krijgt van koortslipvirussen is het belangrijk om alle mogelijke vormen van blootstelling aan de kracht van de zon te minimaliseren. Bijvoorbeeld door al tijdens een krachtige voorjaarszon petten en hoeden met brede rand te dragen om zo de gezichtsoppervlakte te bedekken. Ook moet men gedurende de dag voldoende water drinken om zo voldoende hydratatie te behouden. Met speciale lippencrèmes help je het lipgedeelte gehydrateerd te houdend.
Een zonnecrème verkleint de kans op onherstelbare cel schade. Om je lippen te beschermen tegen zonlicht en om de uitbraak van een koortslip te voorkomen, is het verstandig om een lippenbalsem met SPF te gebruiken om je lippen (en eventuele koortslip) regelmatig in te smeren.
Vitamine D
Vitamine D is een onderwerp waar de laatste tijd veel over gesproken wordt. Je lichaam maakt, onder invloed van zonlicht, zelf vitamine D aan. Dit ontstaat al vanaf de eerste stralen van de voorjaarszon. Vitamine D hebben we nodig voor het behoud van sterke botten en tanden.
Supplementen
Een zonnefilter (SPF) kan de aanmaak van vitamine D echter afremmen. Wanneer je, zoals geadviseerd wordt bij zonkracht 3, zonnebrandproducten gaat gebruiken, krijgt je huid nog voldoende kans om vitamine D aan te maken. Als je pas later begint met smeren, kun je meer vitamine D opnemen. Maar daarbij loop je wel het risico op huidbeschadiging. Een lastige keuze hoor ik je bijna denken, maar gelukkig krijg je vitamine D ook gedeeltelijk binnen via je voeding.
Daarnaast kan een zonnebrandproduct je huid nooit voor 100% beschermen tegen het zonlicht. Er zal dus altijd wat straling op de huid terecht komen. Mocht je twijfelen of je voldoende vitamine D binnenkrijgt, dan kan het verstandig zijn om een Vitamine D voedingssupplement te gaan gebruiken om het eventuele tekort van binnenuit aan te vullen.